Bağırsak Sağlığı Ve Probiyotikler

Bağırsaklar, yakın bir zamana kadar sadece içerisinden besinlerin geçtiği ve besin emilimi yapan boş bir tüp sistemi olarak kabul edilmiştir. Son yirmi yılda yapılan çalışmalar, bağırsakların tüm vücut sağlığı açısından birçok etkisi olduğunu göstermiştir.

Sağlıklı bir bağırsak başta sindirim sistemi olmak üzere bağışıklık sistemi, sinir sistemi, cilt sağlığı, mental sağlık, üreme sağlığı gibi tüm vücut sistemlerini olumlu yönde etkiler.

Çoğunlukla modern hayatın sebep olduğu stres, uyku süresinin azalması, şeker tüketiminin artması, çevre kirliliği gibi sebepler bağırsak sağlığını bozar. Bu bozulma sonucu ise kanser, egzama, otoimmun hastalıklar, istemsiz kilo alma/verme, uyku sorunları, besin intoleransları ve depresyon gibi birçok farklı hastalık ortaya çıkar.

Beyin-Bağırsak Aksı

Genel olarak doğu felsefelerinde bahsedilen bağırsaklar ikinci akıldır düşüncesi uzun yıllar anlaşılamamıştır. Ancak son zamanlarda yapılan bilimsel çalışmalar bağırsaklar ile beyin arasında özel bir sinirsel bağlantı olduğunu göstermiştir. Bu özel bağlantıya beyin-bağırsak aksı ismi verilmektedir.

Beyin-bağırsak aksı üzerine yapılan çalışmalar sağlıksız bağırsakların depresyon, insomnia, fibromiyalji ve anksiyete gibi hastalıklara sebep olabileceğini göstermiştir.

Probiyotik Nedir?

Sağlıklı bir bağırsak içerisinde sayıları milyarları bulan birçok farklı türden mikroorganizma bulunur. Bunların çoğunluğu bakterilerden oluşur. Ayrıca virüsler, mantarlar ve arkeler de bulunur. Bağırsaklardaki mikroorganizma sayısının azalması bağırsak sağlığını da kötü yönde etkiler.

Bağırsaklarda bulunan mikroorganizmaların çoğunluğu kolon adı verilen kalın bağırsaklarda bulunur. Kolondaki mikroorganizmaların çoğunluğunu ise probiyotik adı verilen canlı bakteriler oluşturur.

Bağırsak sağlığına destek olan probiyotikler çok çeşitlidir. Hemen hepsi farklı etkinlik gösterir. Bazıları K ve B vitaminlerinin üretiminde sorumludur. Bir diğer grup, besinlerin sindirim ve emilmesine yardımcı olur. Bir kısmı zararlı bakteriler ile savaşır. Sağlıklı bir bağırsakta milyarlarca probiyotik bulunur ve hepsinin sağlık açısından önemli birçok etkisi vardır.

Bağırsaklarda yeterince probiyotik bulunması bağırsak sağlığını, dolayısı ile genel sağlığı etkiler. Bağırsaklardaki probiyotiklerin sayısı ve bu sayının sürekliliği beslenme ile yakından ilişkilidir.

Prebiyotik Nedir?

Probiyotikler, canlı bakterilerdir. Etkilerini ancak canlı kalarak ve belirli sayılara ulaşıp koloniler oluşturarak gösterebilir. Bu nedenle bağırsaktaki probiyotikler sürekli olarak beslenmelidir. Probiyotiklerin besin maddelerine prebiyotik adı verilir.

Prebiyotikler genellikle sebze ve meyvelerde yer alan liflerdir. Bu lifler çoğunlukla insanlar tarafından sindirilemez. Ama probiyotikler bu lifler ile beslenir. Bitki lifleri olmadığı zaman probiyotikler beslenemez ve ölürler.

Probiyotikleri Öldüren Sebepler

Prebiyotik Eksikliği

Beslenme ile yeterince prebiyotik alınmaması, bağırsaklardaki probiyotiklerin beslenmesini ve çoğalmasını engeller. İnsanlar tarafından sindirilemeyen lifler probiyotiklerin besin maddeleridir. Bu nedenle, yeterince lifli gıda tüketmeyen bireylerde prebiyotik eksikliğine bağlı olarak probiyotikler azalır.

Susuzluk

Probiyotikleri öldüren bir diğer sebep ise susuz kalmalarıdır. Probiyotikler canlı bakteriler oldukları için, tüm canlılar gibi suya ihtiyaç duyarlar. Gün içerisinde yeterince su tüketmeyen kişilerde sürekli olarak görülen bağırsak ve sindirim sorunları susuz kalıp ölen probiyotiklerden kaynaklanır.

Şeker

Bağırsaklarda yaşayan probiyotikler için en tehlikeli olan madde ise şekerdir. Şeker, probiyotikler için bir çeşit zehirdir. Özellikle susuz bir ortamdaki probiyotiklere sürekli şeker verilmesi çok hızlı bir şekilde ölmelerine neden olur. Sürekli olarak şeker ve şeker katkılı maddeler tüketen kişilerin bağırsaklarında probiyotikler yaşayamaz.

Probiyotik Takviyelerinin Kullanımı?

Probiyotikler çeşitli sebeplerle azaldığında probiyotik takviyeleri kullanılır. Bu takviyeler genellikle bir veya birkaç farklı tür probiyotiği yüksek miktarda içerir.

Kullanılan bu takviyelerinin temel amacı, bir sebepten kaybedilmiş olan bağırsak probiyotiklerini tekrar yerine koymaktır.

Takviyeler ile alınan probiyotikler eğer beslenme ile desteklenmezse yeniden kaybedilir. Gerekli durumlarda probiyotik takviye kullanımı sekiz hafta kadar sürdürülebilir. Ancak daha uzun süre probiyotik kullanma ihtiyacı, bağırsaklardan sürekli olarak probiyotiklerin kaybedildiğini gösterir. Bu durumda beslenme düzeninin değiştirilmesi daha sağlıklı olur.

Probiyotikler, sağlıklı bir bağırsak ve genel sağlık için gereklidir. Ancak tek başına probiyotikler bağırsak sağlığının sürdürülmesi için yeterli olmaz. Daha sağlıklı bağırsaklar için mutlaka lifli gıdalar tüketilmelidir. Ayrıca düzenli olarak hareket etmek ve düzenli gece uykusu bağırsak sağlığını destekleyen diğer faktörlerdir.