K2 Vitamini ile D3 Vitamini Arasındaki İlişki Nedir?
Konu Başlıkları
K vitaminleri, iki tanesi doğal, üç tanesi sentetik olarak üretilen toplam beş çeşit vitaminden oluşan bir gruptur.
Doğal olarak üretilen K1 ve K2 vitaminleri insan sağlığı için önemli ve gerekli olanlarıdır.
Sentetik olarak üretilen K3 vitamini toksik etkilere sebep olabilmektedir. Bu nedenle insanlarda kullanımı kısıtlıdır. Daha çok hayvan yemlerine eklenir.
Doğal olan K1 vitamini hem hayvansal hem bitkisel kaynaklarda bulunur ve besinlerle yoğun bir şekilde alınabilir.
En çok bulunduğu besinler;
- Brokoli
- Marul
- Ispanak
- Soya yağı
- Kanola yağı
Bir diğer doğal K vitamini çeşidi olan K2 ise bakteriyel bir üründür. Genellikle fermente gıdalar ile çeşitli hayvansal ürünlerde bulunur.
En çok K2 vitamini taşıyan besinler;
- Bir japon yemeği olan “Natto”
- Gouda peyniri
K2 Vitamini Çeşitleri
K2 vitamininin (menakinon) bilinen 14 farklı türü vardır. Bunlar taşıdıkları izoprenil isimli kuyruk sayılarına göre birbirlerinden ayrılır. 4 adet kuyruk taşıyan MK-4, 7 kuyruklu MK-7 şeklinde isimlendirilir.
İnsanlarda, fizyolojik olarak en aktif K2 vitamini çeşitleri MK-4 ve MK-7’dir.
Temel işlevleri;
- Vücutta dağılmış olan kalsiyumun kemiklere dişlere taşınmasını sağlar
- Kemiklerin ve dişlerin sağlamlığını artırır
MK-4 içeren besinler;
- Yumurta
- Kırmızı et
- Süt ürünleri
MK-7 içeren besinler;
- Gouda peyniri
- Blue cheese gibi peynirler
MK-10 ve MK-13 gibi daha büyük K2 vitamini çeşitleri, insanların kalın bağırsağındaki yararlı bakteriler tarafından sentezlenebilir. Fakat bunlar hacimli moleküller oldukları için emilimleri ve fizyolojik fonksiyonları çok zayıftır.
Kalsiyum Vücutta Fazla Birikirse Ne Olur?
Besinler veya takviyelerle alınan kalsiyum eğer kemik ve dişlere yeterince taşınamazsa, başta damarlar ve böbrekler olmak üzere çeşitli vücut dokularında birikmeye başlar.
Damarlarda birikmesi sonucunda;
- Damar kireçlenmesi
- Damar sertliği
- Kan dolaşımında bozulma
- Kalp krizi
gibi istenmeyen durumlar ortaya çıkabilir.
Kalsiyumun böbreklerde birikmesi sonucunda;
- Böbrek taşları
- İlerleyen dönemlerde böbrek yetmezliğine sebep olabilir.
Hiperkalsemi
Kalsiyumun kemiklere taşınamaması sonucunda damar ve böbreklerde ortaya çıkan rahatsızlık hiperkalsemi olarak adlandırılır.
Vücutta, ihtiyaçtan daha çok kalsiyum bulunması anlamına gelir.
K2 vitamininin D3 vitamini ile olan ilişkisi vücuttaki kalsiyum miktarı ve hiperkalsemi ile ilgilidir.
D3 Vitamini Hangi Durumlarda Toksik Etki Gösterir?
Günümüzde D3 vitamini kullanımı, özellikle bağışıklığı kuvvetlendirdiği düşüncesi ile çok fazla artmış durumda. D3 vitaminiyle hastalıklardan korunmak isterken, kimi zaman kontrolsüzce ve tavsiye edilen dozlara uyulmadan tüketilmektedir. Böyle durumlarda da D3 vitamini toksik etkilere sebep olmaktadır.
D vitaminleri yağda çözünen vitaminlerdir. Vücudumuzda depolandığı yer yağ dokularıdır. Yağ dokusunda depolanan D vitamininin fazlası vücuttan atılamaz. Bu sebeple aşırı miktarda D vitamini tüketilmesi önce birikime, sonra da toksik etkilere sebep olur.
D vitaminlerinin en sık görülen toksik etkisi hiperkalsemi, yani vücutta fazla kalsiyum birikmesidir. Bu durumun ortaya çıkmasının sebebi kalsiyum tüketiminin fazla olması değildir. Besinlerle veya takviyelerle vücuda alınan kalsiyum miktarı normal seviyelerde olsa dahi, D vitamini fazla ise kalsiyum birikmeye başlar. Çünkü, D vitamini hem kalsiyumun bağırsaklardan emilimini artırır hem de böbreklerden atılarak vücuttan uzaklaştırılan fazla kalsiyumun böbrekten atılımını azaltır. Böylece kalsiyum böbrek ve damarlarda birikmeye başlar.
D3 Vitamini ile MK-4 Arasındaki İlişki
Yapılan bilimsel çalışmalara göre D3 vitamini ile birlikte alınan MK-4, kalsiyum birikimini önler. D3 vitamini ile MK-4 birlikte alındığında, kalsiyumu olması gerektiği gibi kemik ve dişlere taşıdığı için kemik erimesini önler.
Ayrıca ileri yaşlarda kemik erimesine bağlı oluşabilecek kırık riskini de azaltır.
D3 Vitamini ile MK-7 Arasındaki İlişki
D3 vitamini ile MK-7 birlikte kullanıldığında vücuttaki kolajen sentezi artar.
Yapılan çalışmalarda D3 vitamini tek başına kullanıldığında kolajen üretiminin azaldığı gözlemlenmiştir. Ancak D3 vitamini ile MK-7 bir arada kullanıldığında kolajen üretiminin arttığı görülmüştür.
D3 Vitamini ile K2 Vitamini Hangi Dozlarda Kullanılmalıdır?
Bağışıklık sistemini kuvvetlendirmek için kullanılan D3 vitamini tek başına uzun süre kullanıldığında hiperkalsemiye sebep olur. Buna bağlı olarak da damar sertliği ve böbrek taşları ortaya çıkmaktadır.
Bunu önlemek için D3 vitaminini K2 vitamini ile birlikte kullanmak doğru bir yaklaşım olacaktır.
Genel olarak tavsiye edilen günlük doz;
- Yetişkin bireyler için 1000 IU D3 vitamini ile birlikte 40 mcg K2 vitamini almaktır.
K2 vitamini besinlerle de alınabildiği için gıda takviyeleri ile günlük ihtiyacın yarısının (20 mcg) karşılanması sağlıklı bireyler için yeterli olacaktır.
