Ananas ve Bromelain: Hangi Hastalıklar için Kullanılır? Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Bromelain Nedir?

Bromelain, ananas bitkisinden elde edilen proteolitik bir enzim karışımıdır. Temel olarak Bromelain A ve Bromelain B isimli iki enzimden oluşur. Fakat her iki enzimin etkileri birbirine benzediği ve aynı kaynaktan elde edildikleri için çoğu zaman tek bir enzim olarak anılır. Ayrıca düşük konsantrasyonda farklı enzimler de içerir.

Ananasın suyundan, meyvesinden ve sap kısmından elde edilir. Ancak en yüksek oranda sap kısmında bulunur. Bu nedenle bromelain üretiminde ağırlıklı olarak ananasın sap kısmı kullanılır.

Bromelain Proteolitik Bir Enzimdir: Proteolitik Enzim Nedir?

Proteolitik enzimler, yumurta, et, tavuk gibi besinlerle alınan proteinlerin sindirilmesini sağlayan enzimlerdir. Genellikle sindirim enzimleri olarak anılmalarına rağmen vücuttaki görevleri sindirim ile sınırlı değildir. Hücre bölünmesi, kan pıhtılaşması ve bağışıklık sistemi gibi farklı sistemlerde görev alırlar.

Vücutta doğal olarak üretilen tripsin ve pepsin gibi proteolitik enzimler vardır. Proteolitik enzimler, sindirim sisteminde mide ve pankreasta üretilir. Bunun yanında ananas gibi bitkilerde bulunan bromelain isimli proteolitik enzimler de vardır. Bunlar, bitkiden izole edilerek takviye olarak kullanılır.

Vücuttaki Etkileri

Bromelain, proteolitik enzim olarak birçok farklı sistemi etkiler.

En dikkat çekici etkileri;

• İnflamasyon azaltıcıdır
• Sindirime yardımcı olur
• Bağışıklık kuvvetlendiricidir
• Vücuttaki ödemin atılmasına yardımcı olur
• Yaraların iyileşmesine katkıda bulunur

Sindirime Yardımcı

Protein ağırlıklı besinlerin sindirimi genellikle daha zordur. Birçok kişide hazımsızlık, şişkinlik ve karın ağrısı gibi çeşitli mide-bağırsak sorunlarına sebep olur. Bromelain, yemekten hemen önce veya yemekler ile birlikte alındığında proteinlerin sindirilmesine yardımcı olur. Bu sayede, yemek sonrası görülen hazımsızlık ve şişkinlik şikayetlerini azaltır.

İnflamasyon Azaltıcı

Bromelain en belirgin etkisini vücuttaki inflamasyonu azaltarak gösterir. Bu etkiyi inflamasyona neden olan hücrelerin üretilmesini azaltarak sağlar. Özellikle sinüslerde oluşan inflamasyona (sinüzit) karşı oldukça etkilidir.

Oral olarak kullanılan bromelain takviyesi, kronik sinüzit ve alerjik rinitte görülen burun içi şişliği azaltır. Bunun yanında mukus salgısını sıvılaştırır. Böylece hem inflamasyon oluşumunu engeller hem de sinüslerin içerisinde biriken salgının atılmasına yardımcı olur. Daha rahat nefes almaya ve öksürüğün azaltılmasına yardımcı olur.

Sinüzite olan etkisi, doğal kökenli ürünlerin tedavide kullanımını düzenleyen Alman E Komisyonu tarafından da onaylanmıştır.

Ödem Azaltıcı

Vücutta kronik olarak inflamasyon birikmesi ödem olarak da bilinir. Bu durum çoğu zaman kilo kontrolünü zorlaştırır. Vücutta fazla inflamasyon bulunmasına bağlı olarak görülen kilo artışı, bromelain kullanımı ile kontrol altına alınabilir.

Ancak bromelain takviyeleri, zayıflama ürünü değildir. Sadece inflamasyonun azaltılmasına ve buna bağlı kilo kontrolüne yardımcı olur.

Bromelainin inflamasyon azaltıcı etkisi, günümüzde estetik operasyonlardan sonra kullanımını artırmıştır. Özellikle burun bölgesinde yapılan operasyonlardan sonra görülen şişlik, ödem ve morarmaları azaltır ve iyileşme süresini kısaltır.

Bağışıklık Sistemini Güçlendirir

Oral olarak kullanılan bromelainin bir diğer etkisi bağışıklık sistemini güçlendirmesidir. Bu etkiyi, vücutta bağışıklıktan sorumlu olan hücrelerin etkinliğini artırarak sağlar. Bağışıklık hücrelerinin daha etkin çalışması ve diğer taraftan inflamasyonu azaltması nedeniyle korona virüs enfeksiyonu semptomlarının azaltılmasında etkili olabileceği ileri sürülmüştür. Ancak bu konu hakkında yapılan bilimsel çalışmalar yetersizdir.

Diğer taraftan, bağışıklık hücrelerinin daha etkin çalışmasını sağlaması, çeşitli kanser türlerinin tedavisinde yararlı bulunmasına neden olmuştur. Yapılan çalışmalar kanserli hücrelerin metastaz yapmasını azalttığını göstermiştir. Ancak daha fazla bilimsel çalışma yapılması gerekmektedir.

Yaraların İyileşmesine Katkıda Bulunur

Bromelain sadece oral olarak kullanılan bir takviye değildir. Deri üzerinde kullanılması için geliştirilmiş bromelain içeren kremler de vardır. Yaralı veya yanık deri üzerine uygulandığında yara iyileşmesini hızlandırır.

Ayrıca botox, dolgu veya lazer ile uygulanan çeşitli estetik operasyonlardan sonra görülen morarma ve ödemleri azaltır.

Antibiyotik ile Bromelain Arasındaki İlişki

Bromelain, çeşitli bakteriyel enfeksiyonlara karşı kullanılan antibiyotiklerin etkinliğini artırır. Bu etkisi, hem oral hem de enjeksiyon yolu ile kullanılan antibiyotikler için geçerlidir. Bromelain ile birlikte uygulanan antibiyotiklerin kandaki ve idrardaki konsantrasyonları artar.

Antibiyotikler ve bromelain arasındaki bu pozitif yönlü etkileşim, antibiyotik kullanımı yönünden önemlidir. Bu etkileşim, antibiyotik tedavisinin hem süresini kısaltmaya hem de daha etkin bir şekilde uygulanmasına yardımcı olarak kullanılabilir. Ancak bu etkileşim kontrolsüzce uygulanırsa ciddi alerjik ve toksik reaksiyonlara sebep olabilir.

Etkileşime Girdiği İlaçlar

Oral olarak kullanılan bromelainin önemli bir etkisi kan pıhtılaşmasını azaltmaktır. Bu etki ile kan dolaşımını rahatlatır ve damar tıkanıklığını önler. Ancak benzeri etkiler gösteren ilaçlar ve diğer takviyeler ile birlikte kullanılması risklidir.

Özellikle;

• Varfarin
• Klopidogrel (plavix)
• Debigatran (pradaxa)

gibi ilaçlarla birlikte kullanılmamalıdır.

Bromelainin etkileşime girdiği bir diğer ilaç grubu ise antidepresanlar ve antikonvülsanlardır.

Antidepresan ilaçlar çoğunlukla depresyon belirtilerinin azaltılması, antikonvülsan ilaçlar ise epilepsi ve bipolar bozukluk gibi rahatsızlıkların tedavisinde kullanılır. Bromelain, bu gruplardaki ilaçların kandaki konsantrasyonlarını ve etkinliklerini artırır. Bunun sonucunda ilaç dozunun fazla gelmesi ve istenmeyen etkilerin ortaya çıkması söz konusudur.

Etkileşime Girdiği Gıda Takviyeleri

İlaçlar yanında, ginkgo biloba, omega 3 yağ asitleri ve sarımsak gibi doğal kökenli takviyeler ile birlikte kullanımı da kanama riskini artırır. Bromelain takviyesi kullanımı, yine kanama riskinden dolayı, diş çekilmesi dahil her türlü cerrahi operasyondan önce bırakılmalıdır.

Yan Etkileri

Bromelain, biyoyararlanımı yüksek ve vücut tarafından iyi tolere edilen bir üründür. Genel olarak güvenli kabul edilir.

En sık görülen istenmeyen etkileri;

• Karın ağrısı
• İshal
• Besin alerjisine sahip kişilerde alerjik reaksiyon

Biyoyararlanım

Biyoyararlanımı oldukça yüksektir. Özellikle öğünlerden önce, mide boşken alındığında büyük oranda bağırsaklardan emilir ve kan dolaşımına geçer.

Sahip olduğu yüksek biyoyararlanım, birlikte kullanıldığı diğer ilaçların etkilerini artırmasının temel sebebidir. Bu özelliğinden dolayı, eczacılık teknolojisinde ilaç taşıyıcı sistemlerin geliştirilmesinde kullanılmaktadır.

Ancak aynı sebepten dolayı ilaçların istenmeyen etkilerinin daha yoğun görülmesine neden olabilir. Bu nedenle dikkatli kullanılması gerekir.

En Sık Sorulan Sorular