Laktoferrin: Temel İşlevi ve Etkili Olduğu Hastalıklar
Konu Başlıkları
Laktoferrin Nedir?
Laktoferrin, demir bağlayıcı bir glikoproteindir. Sadece insanlarda değil tüm memeli canlılarda bulunur. İnsanların hemen hemen tüm salgılarının bileşiminde yer alır (tükürük, göz yaşı, safra, burun akıntısı, vs.).
Laktoferrin oldukça kuvvetli bir antibakteriyeldir. Bunun yanında antiviral, antifungal ve antiinflamasyonal etkilere de sahiptir.
Laktoferrinin en fazla bulunduğu yer anne sütüdür. Özellikle kolostrum sütü veya ilk süt adı ile bilinen, doğumdan sonraki ilk 4-5 gün içinde salgılanan anne sütünde en yüksek oranda bulunur.
Kolostrum sütü, içerisindeki yüksek oranda laktoferrinden dolayı daha koyu kıvamlı ve daha sarı renklidir. İlk süt içerisinde bulunan çok yüksek miktardaki laktoferrin, yeni doğan bebeğin ilk bağışıklık sistemini oluşturur.
Yeni doğan bebekler, herhangi bir hastalıkla karşılaşmadıkları için henüz bağışıklık sistemleri yoktur. Laktoferrin, bebekleri karşılarına çıkan bakteri ve virüslerden korur.
Temel İşlevi
Laktoferrinin temel işlevi demir iyonlarını taşımaktır.
Bir diğer adı olan lactotransferrin ismi bu temel işlevini vurgulamaktadır. Besinlerle bağırsaklardan kana geçen demir iyonları, transferrin molekülleri ile ihtiyaç duyulan hücrelere taşınır. Laktoferrin, transferrin moleküllerinden bir tanesidir.
Diğer transferrin moleküllerinden farklı olarak laktoferrinin koruyucu ve hastalık yapıcı bakteri ve virüsleri öldürücü etki gösterir. Aslında bakterilere karşı öldürücü ve çoğalmalarını engelleyici etkileri de demir bağlama ve taşıması ile ilgilidir.
Vücuda dışarıdan gelip yerleşen bakteriler, hayatta kalabilmek ve çoğalmak için demire ihtiyaç duyarlar. Laktoferrin, bakterilerin hayatta kalmak için kullanmak zorunda olduğu demiri bağlar ve bakteriden uzaklaştırır. Bunun sonucunda bakteri yaşamını sürdüremez, çoğalamaz ve hastalığa sebep olamaz. Oldukça basit görünen bir mekanizma ile laktoferrin, bakterilerin çoğalmasını engellemiş olur.
Laktoferrin bakterileri sadece demir bağlama mekanizması ile öldürmez. Bakterilerin hücre zarına bağlanır. Bu bağlanma sonucunda bakterinin içerisine dışarıdan su ve diğer maddeler girmeye başlar ve bakteri yaşayamaz duruma gelir.
Etkili Olduğu Hastalıklar
Laktoferrinin koruyucu ve bakterilere karşı olan etkileri birçok hastalığa karşı denenmiştir. Meme kanseri, antibiyotiğe dirençli bakteri enfeksiyonları, hepatit-C virüsü enfeksiyonları gibi birçok hastalığa karşı yararlı bulunmuştur.
Laktoferrin ile ilgili yapılan çalışmalar son yıllarda deri hastalıkları üzerine yoğunlaşmıştır. Özellikle akne, sedef ve diyabete bağlı ülseratif yaraların tedavisinde çok başarılı sonuçlar elde edilmiştir.
Özellikle akneli kişilerde yapılan denemelerde laktoferrinin çok etkili olduğu görüldü. Düzenli olarak kullanıldığında, ergenlik dönemi akneleri de dahil, akneleri neredeyse tamamen iyileştirdiği tespit edildi.
Akne Tedavisinde Kullanımı
Laktoferinin, akneler karşı tek başına etki edebilir. Ancak çinko ve E-vitamini ile birlikte tablet olarak kullanıldığında etkisi çok daha fazla artar.
3 ay boyunca günde 200 mg laktoferrin, çinko ve E vitamini birlikte kullanılması sonrası akneler ciddi oranlarda azalır. Tedaviye başladıktan sadece 2 hafta sonra aknelerdeki azalma belirgin bir şekilde görülebilir.
Laktoferrin, akne tedavisinde, akneli bölgeye giderek oradaki bakterilere bağlanır ve çoğalmaları engeller. Birlikte kullanılan çinko da bakterileri öldürücü etki gösterir. Aynı anda kullanılmaları bu nedenle daha etkili ve hızlı sonuç verir.
Diğer deri hastalıkları için de çalışmalar yapılmıştır. Sedef hastalığında faydalı olabileceğini gösteren sonuçlar vardır. Ancak daha fazla denemeler yapılması gerekmektedir.